Đừng bỏ lỡ “thời điểm vàng” để bón phân cho lúa Mùa sau cấy

    Theo kỹ sư Nguyễn Tiến Chinh – nguyên cán bộ Trung tâm Khuyến nông tỉnh Thái Bình, trong mỗi giai đoạn sinh trưởng, phát triển cây lúa có chức năng khác nhau nên có nhu cầu dinh dưỡng khác nhau. Giai đoạn thứ nhất, từ khi gieo cấy đến trước lúc đứng cái, làm đòng là giai đoạn sinh trưởng sinh dưỡng. Trong giai đoạn này, cây lúa tập trung vào phát triển bộ lá, đẻ nhánh và làm bẹ lá; tương ứng với thân lá trên mặt đất là bộ rễ lúa phát triển mạnh theo chiều ngang và tập trung ở lớp đất mặt. Đây là giai đoạn sinh trưởng quan trọng nhất, quyết định đến cả chu kỳ sinh trưởng, phát triển và năng suất ruộng lúa.

    Bón thúc bằng phân bón Văn Điển

    Khác với nhiều cây lương thực khác, cây lúa là loại cây lương thực có khả năng “Tự điều tiết quần thể”, nghĩa là nếu gieo cấy thưa, dinh dưỡng đầy đủ, lúa sẽ đẻ nhiều nhánh, ngược lại, gieo cấy dày hoặc bón ít phân thì lúa sẽ hạn chế đẻ nhánh, thậm chí còn tự chết lụi những dảnh thiếu ánh sáng, thiếu dinh dưỡng. Do vậy, không nhất thiết phải tỉa, dặm nhiều mà chỉ cần dặm vào những nơi mất khoảng lớn cục bộ, sau đó dùng phân bón để hỗ trợ điều tiết mật độ dảnh trên đơn vị diện tích. Tuy vậy, chỉ những dảnh lúa được đẻ sớm, gần mắt gốc, có nhiều lá trên thân và được cung cấp dinh dưỡng đầy đủ mới có thể cho bông to. Vì vậy cần bón thúc đẻ sớm, bón ngay khi cây lúa ra rễ, ra lá mới. Nếu cấy bằng mạ nền cứng thì bón thúc sau cấy 3-5 ngày; nếu cấy bằng mạ dày xúc, mạ nhổ… thì bón thúc sau cấy 6-7 ngày. Một số nơi quen dùng thuốc trừ cỏ hậu nảy mầm sử lý cho lúa cấy thì có thể trộn đều 1-2kg ure với thuốc cỏ rắc đều cho 1 sào lúa cấy. Sau đó khoảng 10 ngày tập trung bón khoảng 8-12kg/ sào phân chuyên bón thúc lúa của Công ty cổ phần phân lân nung chảy Văn Điển. Đây là  phân bón giàu chất đạm và kali, đồng thời đầy đủ các dinh dưỡng trung- vi lượng; giúp cây lúa đẻ nhánh sớm, đẻ tập trung và đủ sức nuôi các nhánh mới đẻ sinh trưởng khỏe để phát triển thành những dảnh lúa hữu hiệu…

    Phân bón ĐYT NPK Văn Điển chuyên bón thúc cho lúa có nhiều loại công thức khác nhau như:

    Phân đa yếu tố NPK (16 :5 :17) có hàm lượng N=16%, P₂O₅=5%. K₂O=17%, Mg=5%, SiO₂=7%, CaO=8%, S=2%,…;

    Phân bón loại NPK 12 :5 :10 có hàm lượng N=12%, P₂O₅ =5%, K₂O=10%,   Mg=2%, SiO₂=4%, CaO=5%…

    Hiện nay nhiều nơi bà con sử dụng công thức NPK  14:6:8+TE hoặc  13:3:10 +Te hoặc phân đa yếu tố chuyên bón thúc lúa (lúa 2)

    Những loại phân bón này ngoài việc cân đối các chất NPK theo nhu cầu cây lúa giai đoạn đẻ nhánh, còn đủ mặt các chất trung, vi lượng giúp cây lúa sinh trưởng khỏe mạnh, chống chịu tốt với sâu bệnh và môi trường bất thuận. Đây là các loại phân có hàm lượng dinh dưỡng đạm cao, giúp cây lúa đẻ khỏe, vươn lá, vươn thân. Hàm lượng dinh dưỡng kali khá cao trong phân bón thúc nhằm “đặt vòng” cho lúa đẻ nhánh vừa phải; kali giúp tăng hiệu suất quang hợp tạo ra nhiều sản phẩm hữu cơ; đồng thời kali vận chuyển dòng nhựa luyện về nuôi các nhánh mới đẻ giúp các nhánh phát triển thành bông hữu hiệu, giúp ruộng lúa có mật độ nhánh vừa phải, nhưng đạt tỷ lệ nhánh hữu hiệu cao, tạo ruộng lúa thoáng gốc nhưng nhiều bông, ít sâu bệnh và cho hệ số kinh tế cao.

    Chăm sóc lúa mùa sau cấy cần lưu ý   

    Theo kỹ sư Nguyễn Tiến Chinh, giai đoạn bón phân thúc và lúa đẻ nhánh cần giữ nông mặt ruộng; chỉ cần đủ ẩm cho xuất hiện mùn giun vừa tăng hiệu lực phân bón thúc, vừa tạo điều kiện cho lúa đẻ khỏe, đẻ tập trung. Do vậy, sau cấy cần giữ mặt ruộng đủ ẩm hoặc chế độ nước xen kẽ lúc khô, lúc ngập.

    Mỗi lần bón phân thúc, bón nông là lại kích thích bộ rễ ăn nông phát triển, đồng thời kích thích lúa đẻ thêm nhánh phụ.  Bón thúc nhiều lần sẽ tạo cho lúa đẻ lai nhai, đẻ những mắt trên vừa bé bông vừa rối gốc, tạo điều kiện cho sâu bệnh phát sinh gây hại. Do vậy, lúa vụ mùa không nên bón thúc muộn, không nên bón nuôi đòng, nuôi hat.

    Khi lúa bị úng ngập, không chỉ tạo ra thân mềm, lá mỏng mà nguy hại hơn là bộ rễ dễ bị vàng, thậm chí bị đen thối, làm chậm quá trình sinh trưởng phát triển của cây lúa. Duy trì mực nước sâu vài ngày đã kìm hãm sự đẻ nhánh, mất đi những dảnh gốc – những dảnh dễ cho bông to, hạt mảy nhiều nhất. Do vậy, cần tiêu nước kịp thời, thực hiện phương pháp tưới tiêu theo nhu cầu sinh lý cây lúa là “Nông- Lộ- Phơi”, trước hết giai đoạn đầu vụ nên chủ động thực hiện “Tháo cạn lòng sông, tưới nông mặt ruộng”.

1- Chủ động phun trừ bọ trĩ hại lá non, đặc biệt lưu ý những chân ruộng, những đám lúa cấy muộn “cấy vá đồng” hoặc mới được tiêu thoát úng ngập, nhằm giúp cây lúa hồi phục nhanh và sinh trưởng khỏe.

2 – Từ khi lúa đứng cái làm đòng đến trỗ bông và vào mẩy… là giai đoạn sinh trưởng sinh thực. Lúc này thân chính cây lúa vươn cao phân đốt và làm đòng, làm hạt…; tương ứng với thân vươn cao là phát sinh bộ rễ thứ 2 chủ yếu phat triển theo chiều sâu, xuống các lớp đất phía dưới khai thác phần phân bón vùi sâu. Cung cấp đầy đủ dinh dưỡng cho cây lúa giai đoạn làm bông, làm hạt bằng cách vùi sâu phân bón lót là tốt nhất. Nếu bón thúc nông lúc này dễ làm cho thân lá sinh trưởng mạnh hơn, không cân đối với bông, hạt; mặt khác vụ mùa thường nhiều mưa gió, bão càng bất lợi cho ruộng lúa năng suất cao.

Một số trường hợp cá biệt, thì cần lưu ý

    Đối với ruộng lúa chân cao, mỏng màu, ruộng không bón phân lót sâu… có biểu hiện lúa đói ăn cuối đẻ nhánh, có thể bón thêm 3-4kg phân đa yếu tố chuyên thúc lúa Văn Điển vào khi lúa tròn gốc.

    Với những giống lúa bông to, thân lá phát triển mạnh, khi lúa đứng cái có thể bón thêm 3-5kg kali đỏ/sào; bón lúc chiều mát khi thân lá lúa khô, trời có gió nhẹ; tránh làm kali đọng trên bẹ lá dễ làm cháy bẹ lá, đứt mạch dẫn trên thân, lá lúa. Nếu lúc này bón thêm phân đạm hoặc bón ít kali (1-2kg/ sào) dễ kích thích cây lúa khai thác thêm phân đạm, dẫn tới dư đạm cuối vụ, làm cho bộ lá đòng to hơn, mỏng hơn sẽ rất bất lợi khi gặp mưa gió cuối vụ.

    Năm nay thời tiết diễn biến rất phức tạp và cực đoan, nhiều ngày nắng nóng dữ dội, các tỉnh miền núi mưa lớn ngay từ đầu vụ, các tỉnh đồng bằng Bắc bộ có thể mưa lớn và bão tập trung vào giữa và cuối vụ. Để giảm bớt thất thoát phân bón do hiện tượng bốc hơi, rửa trôi hay thẩm lậu…, không nên bón phân thúc khi trời nắng nóng  và khi ruộng nhiều nước. Vì vậy bà con nông dân nên bón phân khi trời mát và ruộng cạn nước.

    Để đảm bảo an toàn cho lúa mùa với mức năng suất phấn đấu, tốt nhất sử dụng phân bón chuyên dùng cho lúa (phân đa yếu tố Văn Điển chuyên bón lót và chuyên bón thúc lúa), không bón thêm phân đơn, không bón phân muộn, không bón rải làm nhiều lần sẽ giúp lúa vụ mùa phát triển cân đối, khỏe mạnh; màu sắc lá không xanh đen, ít sâu bệnh hại, lúa đứng cây, ít đổ ngã, bộ lá lúa vàng tươi đến khi bông lúa chín hoàn toàn.