Dùng phân bón trên đất chua phèn

Lân nung chảy Văn Điển có bí kíp dinh dưỡng thiết yếu cho lúa trên đất chua phèn. Về các dạng phân lân bón cho lúa trên đất phèn nặng bà con nông dân nhận thấy, hiệu lực của lân Văn Điển (Thermophosphate gọi tắt là TP) thường cao hơn hẳn super lân hay DAP khi bón đơn độc các loại phân này. Hiệu quả cao của việc bón lân Văn Điển có thể được giải thích bằng thành phần của loại phân này. Ngoài chất lân (P2O5) chiếm từ 14,5-15%, trong thành phân lân Văn Điển còn có CaO (25-28%), MgO (17-20%), SiO2 (24%) và một số nguyên tố vi lượng (trong lân super, ngoài chứa 15% lân và 11% CaO dễ tiêu, không chứa các thành phần trung vi lượng như vậy). Để thuận lợi khi bón, thay cho dạng bột trước đây, hiện đã có loại TP vê viên, khử bỏ các gai nhọn giúp bà con không bị khó xử khi bị dằm tinh thể đâm vào da tay. Kết quả nghiên cứu cũng cho thấy bón phối hợp giữa lân Văn Điển (dùng bón lót) và DAP (dùng bón thúc) và kali làm cho năng suất lúa đạt cao nhất:

Phân đạm: Năng suất lúa tăng theo lượng đạm bón, lượng đạm bón 100kg N/ha (217 kg/ha) là thích hợp. Tăng lượng đạm lên cao nữa năng suất lúa tăng chậm hoặc giảm và hiệu quả kinh tế thấp.

Lân: Bón lân với mức từ 100-120kg P2O5 (600 – 720kg lân/ha) trở lên mới đảm bảo năng suất lúa. Tuy nhiên theo năm canh tác lượng lân bón thích hợp có thể giảm dần do trong đất có dư lại lượng lân dễ tiêu mà cây chưa tiêu thụ hết, vì vậy bà con có kinh nghiệm, những năm đầu mới khai hoang, lượng lân bón cần rất cao, những năm sau lượng lân có thể giảm.

Kali: Phân kali chỉ thể hiện hiệu quả khi bón dư đạm hoặc bị sâu bệnh tấn công, ở vụ đông xuân, bón TP cho bội thu 61,2% so với đối chứng không bón, hiệu suất đạt 38,7 kg thóc/kg P2O5 vụ hè thu nếu không bón lân sẽ không cho thu hoạch, hiêu suất đạt 70,0kg thóc/kg P2O5.

Can xi: Lượng canxi rất giàu trong lân Văn Điển 28%, 1kg phân lân nung chảy tương đương 0,5-0,7kg canxi cacbonat, do vậy bón phân lân nung chảy không cần dùng vôi để khử chua như khi dùng các loại phân lân khác. Như vậy canxi cũng có tác dụng gián tiếp đến hiện tượng cố định lân thông qua việc tăng giá trị pH của đất.

Magiê rất giàu trong TP với lượng 17%, cùng với canxi góp phần làm tăng độ bão hòa kiềm của đất, cải thiện khả năng trao đổi cantion của đất. Magiê có ảnh hưởng lớn đến sự hình thành hoạt động của các enzym tham gia trao đổi nitơ và trao đổi chất, có tác dụng thuận lợi cho sự ra hoa, tạo hạt lúa chắc mẩy.

Silic: Trong lân Văn Điển chứa tới 24% SiO2 hòa tan, bón silic giúp cho cây lúa cứng cáp, giữ được bộ lá xanh đậm lâu, hấp thu tốt ánh sáng, giảm tỷ lệ lúa đổ tới 65% so với đối chứng; silic có tác dụng tăng sức đề kháng cho cây trồng, tăng khả năng kháng bệnh, như bệnh tàn lụi khô héo, bệnh thối rễ và bệnh đốm mép lá. Ngoài ra, silic còn có tác dụng cải thiện chất lượng nông sản, với cây lúa làm tăng tỷ lệ gạo nguyên tới 4,9%.

1. Cách bón phân khoa học trên đất phèn

a) Bón lân Văn Điển:

+ Đất phèn nặng: Những năm mới khai hoang cần bón từ 102-140 kg P2O5/ha (600 – 840kg/ha) nhưng từ năm thứ 5 trở đi, chỉ cần bón 80-100kg P2O5/ha (480 – 600kg TP) là đủ. Tỷ lệ phối hợp giữa lân Văn Điển và DAP nên là: 60% P2O5 bằng lân Văn Điển và 40% P2O5 bằng DAP (tăng lân Văn Điển, giảm DAP). Nhưng từ năm thứ 3 trở đi, lượng lân Văn Điển có thể giảm đi và thay vào đó tăng DAP. Tỷ lệ trên có thể giảm đi còn 25-50% P2O5 lân Văn Điển và 50-75% P2O5 dưới dạng DAP.

+ Đất xám: Liều lượng lân cần bón cho lúa ngắn ngày: 40-60kg P2O5/ha (240 – 360kg/ha). Cách bón: Bón lót 100% hoặc bón lót 50% và thúc đẻ 50% là tốt nhất.

+ Đất phèn trung bình: Liều lượng lân bón thích hợp là 60kg P2O5/ha (360kg/ha), cách bón như đối với đất xám.

b) Bón phân NPK đa yếu tố Văn Điển:

Trên nền nguyên liệu chính là lân nung chảy, Công ty CP Phân lân nung chảy Văn Điển đã nghiên cứu, sản xuất các loại phân bón chuyên dụng cho cây và cho đất, lượng bón và cách bón phân chuyên dụng NPK đa yếu tố Văn Điển chuyên cho lúa trên đất chua phèn như sau: (Bảng)

• “Khắc tinh trên đất chua phèn 
• Các thuật ngữ trên bao bì phân bón
• Sự quan trọng của Silic đối với cây trồng
• 13 nguyên tố dinh dưỡng thiết yếu cho cây lúa